Mwezi wa Historia ya Weusi – Kusherehekea Ubora ya Weusi Kuvuka Mipaka: Mwaka wa- Athari Mzima wa Historia ya Weusi

Mwezi wa Historia ya Weusi hutumika kama wakati maalum wa kuheshimu na kutafakari juu ya michango muhimu na mafanikio ya watu Weusi katika historia.  Hata hivyo, kiini na athari ya historia ya Weusi haijazuiliwa kwa mwezi mmoja.  Mafanikio na mapambano ya Watu Weusi yanajitokeza katika maisha yetu ya kila siku, yakiunda ulimwengu kwa njia kubwa.  Blogu hii inasisitiza umuhimu wa kutambua ubora na uthabiti wa Weusi kila siku ya mwaka, ikiangazia safu mbalimbali za Watu Weusi na ustaarabu ambao umeacha alama zisizofutika duniani.  Zaidi ya hayo, tunaangazia majukumu ya kuleta mabadiliko ya Malcolm X na Dk. Martin Luther King Jr., ambao maono na kujitolea kwao kunaendelea kuhamasisha jitihada za haki na usawa.

Ubora wa Weusi kila Siku

Hebu fikiria kalenda ambapo kila siku huadhimisha mtu Mweusi ambaye ameathiri sana ulimwengu wetu.  Kalenda kama hiyo haitasherehekea tu takwimu zinazojulikana sana lakini pia mashujaa ambao hawajaimbwa ambao michango yao inastahili kutambuliwa.  Kuanzia wanasayansi, wasanii, na wanaharakati hadi wavumbuzi, viongozi na wasomi, wigo wa ubora wa Weusi ni mkubwa na tofauti.

• Tarehe 15 Januari: Martin Luther King Jr. (Mnamo1929 – 1968), ambaye siku yake ya kuzaliwa inatukumbusha nguvu ya uharakati usio na ukatili katika Vuguvugu la Haki za Kiraia.
• Tarehe 21 Februari: Robert Gabriel Mugabe ( mnamo 1924- 2019) alikuwa mwanamapinduzi na mwanasiasa awa Zimbabwe ambaye alikuwa kama Waziri Mkuu wa Zimbabwe kuanzia mwaka wa 1980 hadi 1987 na baadaye  kama rais kuanzia mwaka wa 1987 hadi 2017
• Tarehe 10 Machi: Harriet Tubman ( mnamo 1822- 1913) alikuwa mkomeshaji wa Kimarekani na mwanaharakati wa kijamii. Baada ya kutoroka utumwa, Tubman alifanya baadhi ya misheni 13 kuwaokoa takriban watu 70 waliokuwa watumwa.
• Tarehe 4 Aprili: Maya Angelou ( mnamo 1928- 2014) alisherehekea mshairi na mwandishi, ambaye kazi yake ilikuwa inachunguza mada za utambulisho wa Kiafrika – Kiamerika, mapambano na uthabiti.
• Tarehe 19 Mei: Malcolm X ( mnamo 1925 – 1965), mtu muhimu katika vuguvugu la haki za kiraia, anayejulikana kwa utetezi wake wenye nguvu wa haki za Wamarekani Waafrika na  Umoja wa Waafrika, ambaye siku yake ya kuzaliwa hutumika kama ukumbusho wa athari zake kubwa katika mapambano ya haki.
• Tarehe 16 Juni: Mbuya Nehanda ( mnamo 1840 – 1898), kiongozi wa kiroho na mpigania uhuru katika nchi ambayo sasa ni Zimbabwe, anayekumbukwa kwa upinzani wake dhidi ya ukoloni wa Uingereza na jukumu lake katika Chimurenga ya Kwanza ( Kishona : “ mapambano ya mapinduzi”
• Tarehe 2 Julai: Patrice Lumumba ( mnamo 1925- 1961), Waziri Mkuu wa kwanza wa Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo, alikumbukwa kwa vita vyake vya dhati vya kupigania uhuru kutoka Ubelgiji na maono yake kwa Afrika iliyoungana.
• Tarehe 17 August: Marcus Garvey ( mnamo1887 -1940),Kiongozi wa kisiasa wa Jamaika, mchapishaji, na mtetezi wa vuguvugu la Umoja wa Waafrika, ambaye alianzisha Chama cha Uboreshaji cha Weusi Ulimwenguni na Ligi ya Jumuiya za Kiafrika ( CUWU- LJK)
• Tarehe 26 Septemba: Winnie Madikizela- Mandela ( mnamo 1936- 2018)Mwanaharakati na mwanasiasa wa kupinga ubaguzi wa rangi wa Afrika Kusini, na mke wa zamani wa Nelson Mandela, alijulikana kwa kuhusika kwake katika mapambano dhidi ya ubaguzi wa rangi.
• Tarehe 2 Oktoba: Nat Turner ( mnamo 1800- 1831) Mwamerika Mwafrika ambaye alikuwa mtumwa  aliyeongoza moja ya uasi wa watumwa muhimu katika historia ya Amerika.
• Tarehe 11 Novemba: Daisy Bates, ( mnamo 1914- 1999) ni mwanaharakati wa haki za kiraia wa Kiafrika, mchapishaji, na mwandishi  aliyecheza jukumu kuu katika Mgogoro wa Ushirikiano wa Little Rock wa 1957.
• Tarehe 13 Desemba: Ella Baker ( mnamo 1903 – 1986) ) ni mwanaharakati mwenye ushawishi mkubwa wa haki za kiraia na haki za binadamu, Ella Baker alichukua nafasi muhimu katika baadhi ya mashirika yenye ushawishi mkubwa zaidi ya vuguvugu la haki za kiraia, ikiwa ni pamoja na NAACP, Mkutano wa Uongozi wa Kikristo wa Kusini mwa Martin Luther King (SCLC) na   Kamati ya Kuratibu Isiyo na Vurugu ya Wanafunzi (SNCC).

Mtindo huu unaweza kuendelea, kwa kila siku ya mwaka kuwakumbuka watu binafsi  kama Katherine Johnson, mwanahisabati ambaye hesabu zake zilikuwa muhimu kwa mafanikio ya  anga za juu za Marekani, na Garrett Morgan, mvumbuzi wa ishara ya trafiki ya nafasi tatu pamoja na mshindi Wangari Maathai wa Tuzo ya Amani ya Nobel,  ambaye alianzisha Vuguvugu la Green Belt nchini Kenya.

Zaidi ya watu binafsi: Athari za Ustaarabu wa Waafrika Weusi kwenye Ulimwengu wa Kisasa

Historia ya mwanadamu imejaa michango ya ustaarabu wa Waafrika Weusi, ambao uvumbuzi, tamaduni na maarifa yao yameunda ulimwengu wa kisasa.  Kuanzia kingo za Mto Nile hadi ufuo wa Bahari ya Hindi, ustaarabu huu umekuwa vituo vya kujifunza,vya biashara, na vya kubadilishana utamaduni.  Sehemu hii inaangazia baadhi ya ustaarabu wa ajabu wa Kiafrika ambao urithi wao unaendelea kutuathiri leo.

Ustaarabu wa Misri

Ustaarabu wa Misri ya kale, pamoja na piramidi zake, nakala za kale  na fharao, labda ni picha zaidi ya jamii za Kiafrika.  Maendeleo yake katika dawa, hisabati, na uhandisi hayana kifani.  Wamisri walitengeneza mojawapo ya aina za awali za uandishi na wakatoa mchango mkubwa katika nyanja za unajimu, kilimo, na usanifu.  Piramidi za Giza, mojawapo ya Maajabu Saba ya Ulimwengu wa Kale, bado ni ushuhuda wa ustadi wao wa usanifu na uhandisi. 

Ufalme wa Kush

Ukiwa maeneo ya  kusini mwa Misri, Ufalme wa Kush ulistawi kutoka karibu 1070 BCE hadi 350 CE.  Wakushi walijulikana kwa ustadi wao wa kuyeyusha chuma, ambao ulileta mapinduzi makubwa katika kilimo na vita katika enzi zao.  Usanifu na sanaa ya Wakushi vilikuwa na ushawishi mkubwa, huku jiji la Meroë likijulikana kwa piramidi zake kubwa, tofauti na njia mahiri za biashara zilizounganisha Afrika na Mediterania na kwingineko.

Ufalme wa Mali

Himaya ya Mali, iliyostawi kati ya karne ya 13 na 16, ilikuwa kitovu cha elimu na utajiri wa Kiislamu.  Ilikuwa nyumbani kwa Timbuktu, jiji ambalo lilikuja kuwa sawa na maktaba kubwa na vyuo vikuu, na kuvutia wasomi kutoka kote ulimwenguni.  Mtawala maarufu wa himaya hiyo, Mansa Musa, mara nyingi anatajwa kuwa mmoja wa watu tajiri zaidi katika historia, na hija yake ya Mecca mnamo 1324 ilionyesha utajiri wa ufalme na kujitolea kwa elimu na dini.

Zimbabwe kuu

Zimbabwe Kuu ilikuwa jiji la enzi za kati ambalo lilisimama kama moyo wa himaya iliyostawi kutoka karne ya 11 hadi 15.  Inajulikana kwa miundo yake mikubwa ya mawe na kuta zilizojengwa bila chokaa, hutumika kama ukumbusho wa uhandisi wa Kiafrika.  Himaya hiyo ilikuwa kituo kikuu cha biashara, kinachojishughulisha na dhahabu, pembe za ndovu, na metali, ikiunganisha mambo ya ndani ya Afrika na mtandao wa biashara wa Bahari ya Hindi.

Ufalme wa Axum

Himaya ya Axum, iliyoko Ethiopia na Eritrea ya leo, ilistawi kuanzia karne ya 1 hadi ya 7.   Axum ilikuwa kiungo cha biashara, ikiunganisha Himaya ya Roma na India kupitia udhibiti wake wa njia za biashara za Bahari Nyekundu.  Himaya  hiyo ilikubali Ukristo mapema katika karne ya 4, ikichangia urithi wa Kikristo wa Ethiopia.  Urithi wake wa usanifu unatia ndani minara mirefu, au mwamba, unaotumiwa kutia alama makaburi au ukumbusho wa ushindi.

Urithi wa Kudumu wa Malcolm X na Daktari Martin Luther King Jr. 

Mwisho, hii blogu haitakamilika bila kujadili Malcolm X na Dkt. Martin Luther King Jr. Wawili hawa wakiwa ni watu mashuhuri katika historia ya kupigania haki za kiraia nchini Marekani. Wanaume wote wawili walitetea  haki na utu wa Wamerekani  Weusi, ingawa kupitia falsafa na mikakati tofauti.  Malcolm X, pamoja na ukosoaji wake mkali wa ubaguzi wa kimfumo na utetezi wake wa kujilinda dhidi ya unyanyasaji wa rangi,alitoa hoja ya kupinga falsafa ya Mfalme ya maandamano yasiyo na vurugu.Hata hivyo, wote wawili walishiriki kujitolea kwa kina kwa haki na usawa, na urithi wao unaendelea kuhamasisha harakati za mabadiliko ya kijamii duniani kote.

Maisha na jumbe zao hutukumbusha kwamba mapambano ya haki yanaendelea na kwamba michango ya watu Weusi katika mapambano haya—na kwa kila nyanja ya jamii—haiwezi kufungiwa kwa mwezi mmoja.  Kuadhimisha historia ya Weusi mwaka mzima huhimiza uelewa wa kina wa magumu ya historia na athari zinazoendelea za ubora wa Weusi duniani.

Hitimisho

Ustaarabu wa Afrika Nyeusi umeweka misingi inayoendelea kuunga mkono muundo wa jamii ya kisasa.  Kuanzia sayansi na sanaa hadi usanifu na kiroho, michango yetu imepachikwa katika muundo wa ulimwengu wa leo.

Kwa hivyo, tunapotafakari umuhimu wa Mwezi wa Historia ya Watu Weusi, hebu pia tujitolee kutambua na kusherehekea michango ya Ustaarabu wa Weusi na Watu Weusi kila siku ya mwaka.  Kwa kufanya hivyo, tunaheshimu historia ya watu Weusi na athari zake kuu kwa ulimwengu kwa sababu kuelewa na kuthamini michango hii si muhimu tu kwa kutambua yaliyopita bali pia kwa ajili ya kujenga siku zijazo zinazoheshimu na kujumuisha aina mbalimbali za mafanikio ya binadamu.

Kwa hivyo, hebu hadithi za Malcolm X, Dkt. Martin Luther King Jr., na wengine wengi zaidi zitutie moyo wa kufanya kazi kuelekea ulimwengu ambao haki, usawa, na heshima kwa wanadamu wote sio tu maadili, lakini ukweli kwa kila mtu, bila kujali rangi.  .

Ikiwa unapenda makala hii, unaweza pia kupenda makala Wafalme wote Wanaume na Miamba na Waridi

Sisi ni Nyeusi, shirika la hisani la Uingereza ambalo lengo lake ni kujenga upya jumuiya ya watu weusi, maono yetu ni Nyeungana.  Ifa Dudu, kampuni ya dada yetu ya hisani, ni dini yenye msingi wa maono ya Nyeungana.

Unataka kutuunga mkono?  Angalia mpango wetu wa Give Black December, tufuate kwenye mitandao ya kijamii, jiandikishe kwa jarida letu na ushiriki nakala hii ikiwa unajua mtu ambaye anaweza kufurahiya.

Pia tafadhali shiriki mawazo yako hapa chini.

Pitisha chapisho hili: